تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر خیزش های مردمی در جهان عرب

جهان در قرن بیستم، تحولات گسترده، متضاد، تأثیرگذار و در عین حال خیره کننده ای را شاهد بود. وقوع انقلاب اسلامی در کنار فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی از جمله حوادثی است که تأثیر فوق العاده و شگفت آوری در ورای مرزها و نظام بین الملل بر جای گذارده و عناصر نظام بین المللی را به شکل عمیقی تحت تاثیر قرار داده اند. برخی از این رخدادها با تمام اهمیت شان دامنه اثر محدودی از خود به­ جای نهاده و برخی پویایی جریانات درونی خود را حفظ نموده و گستره کلانی از ساختارها و فرآیندهای نظام بین المللی را تحت تأثیر قرار دادند. مقاله حاضر تلاشی است تحلیلی-توصیفی در ارتباط با این مسأله که «انقلاب اسلامی ایران چه تأثیری بر خیزش های مردمی اخیر در جهان عرب داشته است؟» در راستای پاسخ به سؤال مذکور، با استمداد از نظریه پخش، این فرضیه به آزمون گذاشته می­شود که «انقلاب اسلامی ایران عمدتاً در عرصه­ های معنوی چون خلق اراده جمعی، تولید قدرت شبکه ای، معنویت گرایی و وحدت گرایی بر جنبش های اخیر عربی تأثیرگذار بوده است.» نتایج حاصله نشان می دهد که جنبش عربی، جوانان و سایر فعالان خیزش ها در کشورهای عربی، تحت لوای اسلام و متأثر از فنون به­کار رفته در انقلاب اسلامی از قبیل شعارهای اسلامی و پرچم های مذهبی بسترساز مناسبی برای بیداری اسلامی در این منطقه بوده اند.